ABD önderliğindeki deniz kuvvetleri Husilerin test edeceği yarım ölçüdür. Ancak gerilimi artırmadan daha fazlasını yapamaz.
Uluslararası deniz taşımacılığının Kızıldeniz’de güvenli bir şekilde seyretmeye devam etmesine izin vermeyi amaçlayan ABD Donanması liderliğindeki gönüllü koalisyonu Refah Muhafızı Operasyonu (OPG), birkaç gün içinde faaliyete geçecek. Avrupa ve Orta Doğu’daki müttefiklerin yanı sıra Kanada ve Avustralya’nın da dahil olduğu operasyon, üç önemli NATO ülkesi olan Fransa, İtalya ve İspanya tarafından reddedildi.
OPG’nin tam görevi nedir?
“Ticari gemilerin güvenli geçişini sağlamak” şeklindeki resmi ifade, herhangi bir deniz bayrak subayının rahatlıkla giremeyeceği kadar belirsizdir. Amiraller, politikacılardan istenen sonuçları elde etmek için kendilerine kesin görevler ve net yetkiler vermelerini istiyor.
Tehdidi tanımlamak şimdilik kolay görünüyor: Gemi karşıtı füzeler ve patlayıcı savaş başlıkları taşıyan çeşitli tiplerdeki insansız hava araçları, Süveyş Kanalı’na gidiş ve dönüş yolundaki ticari gemileri hedef alıyor. Bunların hepsi, 450 km uzunluğundaki Kızıldeniz kıyısının en uzun bölümü de dahil olmak üzere şu anda ülkenin çoğunu kontrol eden Ensar Allah olarak da bilinen Husi grubu tarafından Yemen’den kovuldu. Tüm füzeler yüzeyden fırlatılmıştı ve savaş başlıkları büyük kargo gemilerine hasar verebilse de onları neredeyse hiç batırmıyordu.
Husiler ilk başta İsrail’e ait gemileri hedef alacaklarını duyurdular, ardından bunu İsrail limanlarını kullanan herkesi ve nihayetinde İsrail ile ticaret yapanları kapsayacak şekilde genişlettiler. İsrail bağlantısının çok uzak veya belirsiz göründüğü birçok saldırıdan sonra, herhangi bir geminin hedef alınabileceğini varsaymak ihtiyatlılık olacaktır.
Şu ana kadar ABD ve Fransız savaş gemileri tarafından etkisiz hale getirilen tüm füzeler, gelişmiş gemiden havaya füzeler (SAM) tarafından düşürüldü; bu, en yeni nesil faz dizili radarlar tarafından yönlendirilen modern dikey fırlatma sistemlerinin tasarlandığı gibi çalıştığını kanıtladı. OPG’ye katılmak üzere belirlenen birçok ülkenin benzer yeteneklere sahip gemileri var. Hemen hepsi denizde veya karada hedeflere saldırabilen modern karadan karaya füzeler de taşıyor.
OPG’nin görevi dar bir şekilde, sadece ticari gemilere çarpmayı önlemek olarak tanımlanacak olsaydı, yüzyıllardır süregelen savaş gemilerinin korunduğu konvoylarda seyir ilkesi kullanılarak yerine getirilebilirdi.
Bir konvoyda, yavaş, savunmasız ticari kargolar, birbirlerinden kesin olarak tanımlanmış mesafelerde birkaç sütun halinde seyreder; her türlü tehdide karşı çıkabilecek hızlı savaş gemileri tarafından yönlendirilir, yanlanır ve kuyruklanır. Birleşik Krallık, Rusya, Malta ve II. Dünya Savaşı’nda konvoylar tarafından kurtarılan diğer birçok ülkenin de kanıtlayabileceği gibi sistem etkilidir.
Ancak her stratejinin sınırlamaları vardır. Konvoy büyük ve hantaldır; dev gemilere birbirlerinden güvenli bir mesafe sağlamak ve gerektiğinde manevra yapmalarını sağlamak için kilometrelerce uzanır. Alınan koruyucu önlemler ne olursa olsun, 300 metreden (984 feet) uzun devasa tankerler ve konteyner taşıyıcıları hala büyük hedefler olmaya devam ediyor. Ticari gemi kaptanları genellikle konvoy operasyonları konusunda eğitimli değildir ve çoğunun büyük gruplar halinde veya askeri komuta altında çalışma deneyimi yoktur.
Refakatçileri, iyi silahlanmış olsalar bile, sınırlı sayıda füze taşıyor ve bunların kullanımını dikkatli bir şekilde planlamalı, nakliye hattına daha fazla saldırı yapılmasına izin vermeli ve sonuçta geminin savunması için bir savaş yedeği bırakmalıdır. Füzelerin bir kısmını tükettikten sonra onları yenilemeleri gerekiyor; bu denizde mümkün olan ancak Husi füzelerinin ulaşamayacağı dost bir limanda çok daha hızlı ve güvenli bir şekilde yapılabilecek bir görev.
Yemen kıyısı boyunca Bab el-Mendeb boğazına giden veya buradan çıkan kritik 250 deniz milini (463 km) temizlemek ve konvoylar her zaman en yavaş birimlerin hızında seyrederken, varsayılan 15 deniz mili (28 km/saat) hızla ilerlemek için gemiler açıkta kalacaktı. En kısa menzilli Husi füzelerine ve insansız hava araçlarına bile en az 16 saat süreyle.
Ve daha atılmaya kalkışmadan önce, gemilerin bir araya gelip konvoyu oluşturup yola koyulmak için biraz zaman harcayacağı Kızıldeniz ve Aden Körfezi’ndeki bekleme alanlarında özellikle savunmasız kalacaklardı.
Husilerin füze tehdidinin artık yüksek olduğu biliniyor ve cephanelikleri de oldukça büyük. Denizcilik planlamacıları, birçok yönden aynı anda yoğun, uzun süreli saldırılar düzenleme yeteneklerinden endişe duymalıdır.
Bu, 19 Ekim’de Husilerin halen Kızıldeniz’de faaliyet gösteren ve OPG’nin parçası olacak bir destroyer olan USS Carney’e dört seyir füzesi ve 15 insansız hava aracı fırlattığı ilk saldırıda gösterildi. Muhtemelen Husilerin saldırı doktrinini ve düşman tepkisini test etmek için planlanan saldırı dokuz saat sürdü ve hedef geminin mürettebatını, gelen tüm füzeleri engellemek için uzun bir süre boyunca tam hazırlık ve konsantrasyon sağlamaya zorladı.
Her amiral, siyasi üstlerine, askeri gerekliliğin Yemen’deki Husi füze altyapısına (sabit ve mobil fırlatma sahaları, üretim ve depolama tesisleri, komuta merkezleri ve ne kadar az radar altyapısı varsa) saldırı çağrısında bulunacağını söylerdi. Füze tehdidine karşı proaktif bir tepki, başka bir deyişle, füzeleri geldiklerinde vurmakla sınırlı reaktif bir tepki yerine, Husilerin gemi hedefleme kabiliyetini yok etmeye yönelik.
Teorik olarak, Husi füze altyapısına yönelik saldırılar, uydu ve insansız hava araçları (İHA) keşiflerine dayalı olabilir ve Kızıldeniz ve Hint Okyanusu’ndan fırlatılan füzeler ve uzak kara üslerinden silahlı insansız hava araçlarıyla gerçekleştirilebilir. Ancak anlamlı bir başarı elde etmek için tek gerçekçi şans, bölgedeki iki ABD Donanması nükleer taşıyıcısını temel alan savaş uçaklarının, bombardıman uçaklarının kullanılmasını gerektirecektir.
Yemen’deki hedeflere yönelik saldırıların açık bir askeri gerekçesi olacaktır. Ancak aynı zamanda açık bir siyasi risk de taşıyacaklar: Batı’nın, özellikle de ABD’nin, Arap ve İslam dünyasında İsrail’in yanında Gazze savaşına giriyormuş gibi görülmesi. Sonuçta Husiler, Kızıldeniz gemilerine yönelik saldırılarının amacının İsrail’in savaşı sonlandırmasını sağlamak olduğunu söylüyor.
Çatışmanın kolaylıkla yayılmasına yol açabilecek böyle bir gelişmenin tehlikesinin farkında olan ABD, dikkatli davranmaya, bölgesel güçlerle temasa geçmeye ve çatışmanın tırmanmasını istemediği mesajlarını vermeye çalıştı. Hatta müttefiki İsrail’den sivillerin acılarını sınırlandırmasını ve çatışmayı mümkün olduğu kadar çabuk sonlandırmasını açıkça talep etti ama sonuçsuz kaldı.
Beyaz Saray ve Pentagon artık kızgın kömür üzerinde yürüyor. Hiçbir şey yapmazlarsa Kızıldeniz rotası hızla kapanacak ve ABD, Avrupa ve Asya ekonomilerine ciddi zararlar verecek. Şu anda önerdikleri yarım yamalak önlemler, yani karadaki füze sahalarına saldırmadan sadece konvoylara eşlik etmek güvenli geçişi sağlayamazsa, itibarlarını kaybetmiş olacaklar ve ekonomik gerilemeyi önlemede başarısız olmuş olacaklar. Ve eğer ABD eninde sonunda saldırmaya zorlanırsa, kontrol altına alınması zor olabilecek tehlikeli bir tırmanışa doğrudan katkıda bulunmuş olacak.
Fransa, İtalya ve İspanya, tüm bu ikilemleri göz önünde bulundurarak riskten uzak oynuyor: “kendi uluslarının gemilerini korumak” için fırkateynlerini “tek taraflı olarak” Kızıldeniz’e konuşlandıracaklar. ABD Donanması sonuçta Yemen’e saldırırsa, Avrupalılar savaşın yoğunlaşmasına katkıda bulunmadıklarını iddia edebilecek ve tüm sorumluluğu ABD’ye yükleyebilecekler.
