Gazze savaşı yüzünden hapse giren İsrailli reddediciler kimler?

18 yaşında, bebek yüzlü, idealist bir kalbi olan bir genç. Tel Avivli genç Tal Mitnick İsrail ordusuna katılmayı reddettiğinde mahkemeye çıkarıldı: Salı günü 30 günlük hapis cezasını çekmek üzere askeri hapishaneye götürüldü.

Kararlı bir savaş durumundaki bir ülkede tek başına durmak acı verici bir karardır. Ancak İsrail’in merkezinde, Gazze sınırına yakın bir üs olan Tel Hashomer’de konuşan Mitnick, kararını kararlı bir şekilde savundu.

“Katliamın katliamı çözemeyeceğine inanıyorum” dedi. “Gazze’ye yapılan cani saldırı, Hamas’ın gerçekleştirdiği vahşi katliamı çözmeyecek. Şiddet şiddeti çözmez. İşte bu yüzden reddediyorum.”

Mesarvot ağındaki bir aktivist olan Tal Mitnick, bugün Tel Hashomer üssüne geldi ve 30 gün askeri hapis cezasına çarptırıldı. İçeri girmeden önce söyleyeceklerini dinle.

Onu ve diğer reddedicileri destekleyin: https://t.co/drRtLjk4U3 pic.twitter.com/zu1XZJqmhG

— Mesarvot מסרבות (@Mesarvot_) 26 Aralık 2023

Açıklama, İsrail’in Filistin topraklarını işgaline karşı bir kampanyada yer alan reddedicileri birbirine bağlayan bir destek ağı olan Mesarvot’un X hesabında yayınlandı. Hesapta yayınlanan daha önceki bir röportajda Mitnick, çatışmaya ilişkin evrenselci duruşunu ortaya koydu.

Çözümün İsrail’deki yozlaşmış politikacılardan ya da Hamas’tan gelmeyeceğini söyledi. “Bu bizden, iki ulusun oğulları ve kızlarından gelecek” dedi.

Arkadaşları, “Kanla cenneti inşa edemezsiniz”, “Göze göz, hepimiz kör oluruz” ve “Askeri çözüm yok” gibi ifadelerin yer aldığı pankartlar taşıyarak Mitnick’e destek verdi.

Askerlik hizmeti çoğu Yahudi İsrailli için zorunlu ve geçiş töreni olarak görülüyor. Ülkenin son derece militarize olmuş toplumunda, sözde reddedicilerin hain olarak etiketlenme riski bulunuyor.

Reddedenler yaygın mıdır?

Hayır. Genel olarak konuşursak, reddedenler, tekrar tekrar işe alma merkezlerine dönmeleri emredilerek, tekrar tekrar hapishane hizmetlerinde bulunmak zorunda kalabilirler. Bazıları sonunda terhis edilmeden önce aylarca parmaklıklar ardında kalıyor.

İsrail ordusunun bir vicdani retçiler komitesi var, ancak muafiyetler genellikle yalnızca dini gerekçelerle veriliyor; örneğin ultra Ortodoks Haredi Yahudiler yasal olarak muaf. Siyasi prensip meselesi olarak hizmet etmeyi reddetmek geçerli bir itiraz sayılmaz.

Bu yılın başlarında Uluslararası Af Örgütü, çağrılmadan önce siyasi itirazlarını açıkça ortaya koyan 20 yaşındaki Yuval Dağ hakkında bir rapor yayınladı. Ordu onun reddini itaatsizlik olarak sınıflandırdı ve onu Tel Aviv’deki Neve Tzedek askeri hapishanesinde 20 gün hapis cezasına çarptırdı.

İnsan hakları grubu, 2022’de defalarca gözaltına alınan dört kişinin daha ismini verdi: Einat Gerlitz, Nave Shabtay Levin, Evyatar Moshe Rubin ve Shahar Schwartz. Vicdani retçiler genellikle beş ay veya daha fazla hapis cezasına çarptırılıyor; bu, gençlerin bunu yapması için ödenecek yüksek bir bedel. haklı olduklarına inanıyorlar.

Pek çok retçi, LGBTQ hakları, iklim değişikliği veya İsrail’in işgali, Filistinlilere yönelik şiddet ve ayrımcılıkla ilgili protesto hareketlerine katıldıktan sonra karara varıyor; bu sistem, pek çok hak grubunun apartheid ile karşılaştırdığı bir sistem.

Ünlü reddediciler var mı?

2003 yılında bir grup İsrail Hava Kuvvetleri pilotu, Batı Şeria ve Gazze’deki operasyonlara katılmayı reddettiklerinde ulusal öfkeyi kışkırttı. Medyaya bir mektup göndererek bölgelere yönelik saldırıları “yasadışı ve ahlaka aykırı” olarak damgaladılar.

1982’de Irak’ın nükleer reaktörüne yaptığı saldırı nedeniyle orduda bir efsane olarak kabul edilen Tuğgeneral Yiftah Spector gibi seçkin ordu mensuplarının da dahil olduğu dava dikkate değerdi. Hükümet, pilotları “gösterişli sızlanmakla” suçladı.

Aynı yıl, ülkenin elit komandoları da işgal altındaki bölgelere saldırı düzenleme emirlerine karşı geldi. Çoğu zaman İngiliz ordusunun SAS’ıyla karşılaştırılan Sayeret Matkal birliğinden 15 yedek asker, bir mektupta konumlarını belirterek şunları söyledi: “Artık bir işgal ordusunun görevlerini yerine getirerek içimizdeki insanlık damgasını bozmayacağız.

“Geçmişte haklı bir dava uğruna savaştık (ama bugün artık başka bir millete zulmetmenin sınırına ulaştık.”

Mayo modeli Bar Refaeli, 2007 yılında askerlikten kaçmak için bir arkadaşıyla evlenmiş, daha sonra basına “ünlülerin başka ihtiyaçları olduğunu” söylemişti. Daha sonra çalıştığı şirketlerin zarar görmesini önlemek için bir kayıt kampanyasına katılmayı kabul etti. Dava, zorunlu askerlikten kaçınmanın ne kadar kolay olduğu konusunda bir tartışmayı ateşledi.

Bir dakika, bu yıl ordu saflarında görüş ayrılıkları yok muydu?

Evet ama işgalle bağlantılı değildi. Mart ayının başlarında, Başbakan Binyamin Netanyahu’nun yargı değişikliğine ilişkin yaygın protestolar sırasında aralarında üst düzey rütbeli subayların da bulunduğu yaklaşık 700 yedek asker topluca istifa etti. Eleştirmenler onu, kendisini yolsuzluk suçlamalarından korumak amacıyla Yüksek Mahkeme’nin yetkilerini kısıtlamakla suçladı.

Orduya hizmet etmeyi reddettiğini anlatan Dağ, yedeklerin diktatörlükte yaşamaktan korktukları için istifa ettiklerini söyledi. Ancak şuna dikkat çekti: “İşgal altındaki topraklarda hiçbir zaman demokrasinin olmadığını hatırlamamız gerekiyor. Orayı yöneten anti-demokratik kurum ise ordudur.”

Saflardaki isyana yanıt veren Netanyahu, “Retlere yer yok” dedi. Askerlik hizmetinin, “topraklarımızdaki varlığımızın ilk ve en önemli temeli olduğunu” söyledi. Reddedilenler, varlığımızın temelini tehdit ediyor.

Netantahu’nun görüşü alışılmadık değil. Bazı sol ve Arap gruplar dışında, siyasi yelpazenin her yerindeki partiler, askerlik hizmetinin reddedilmesini çeşitli nedenlerden dolayı kınıyor. Solcular, askerlik yapmayı reddetmenin sağcı yerleşimlerin kaldırılmasına karşı direnişi teşvik edeceğini iddia ederek kutuplaşmadan endişe ediyor. Sağcılar, reddetmenin İsrail’in düşmanlarına faydası olduğuna inanıyor.

Yasa ne diyor?

Askerlik hizmetini vicdani ret hakkı, Uluslararası Medeni ve Siyasi Haklar Sözleşmesi’nin (ICCPR) 18. Maddesinde yer alan uluslararası hukuk tarafından korunmaktadır. BM İnsan Hakları Komisyonu, devletlerin “vicdani retçileri askerlik hizmetini yerine getirmemeleri nedeniyle hapis ve mükerrer cezalara maruz bırakmaktan kaçınmaları” gerektiğini belirtti.

Ancak İsrail’de sadece retçileri hapsetmek değil, aynı zamanda cezaların birkaç kez tekrarlanması da yaygın bir uygulamadır. 2003 yılında Birleşmiş Milletler Keyfi Gözaltı Çalışma Grubu, uluslararası hukukun “çifte tehlikeyi” yasakladığını söyledi.

Seçici itiraz bir seçenek değildir. 2002 yılında İsrail Yüksek Adalet Divanı, askerlerin işgal altındaki topraklarda görev yapmamasına izin verilmesinin “bizi bir halk olarak bir arada tutan bağları gevşeteceğine” karar verdi.

Dava, görevlerinin “tüm bir halka hükmetmeyi, sınır dışı etmeyi, aç bırakmayı ve aşağılamayı” içereceğini söyleyen Reddetme Cesareti adlı bir grup tarafından açılmıştı.