Birleşik Krallık, Soğuk Savaş’tan bu yana en büyük askeri ayak izine ulaşırken, üç Kraliyet Donanması Fırkateyni şu anda bölgede bulunuyor.
Ukrayna’nın bir müttefiki olan Birleşik Krallık, Rusya’nın saldırganlığına açıkça karşı çıktı ve Ukrayna’ya tanklar ve uzun menzilli füzeler sağlamak için ilk adımı attı.
Yemen merkezli Husilerin uluslararası gemiciliğe yönelik tehdidini ortadan kaldırmak için çalışan çok uluslu deniz gücünün bir katılımcısı olarak, dünya sahnesinde kendi askeri profilini yükseltti.
İngiltere Savunma Bakanı Grant Shapps Pazartesi günü Lancaster House’a yaptığı konuşmada, “Bölgesel istikrarı korumak için küresel tepkilerde ön sıralarda yer aldık” dedi.
Ekim ayında, Filistinli grup Hamas’ın İsrail’e saldırmasının ardından İngiltere, Kraliyet Donanması görev grubunu, denizcileri ve gözetleme uçaklarını İsrail açıklarına gönderen ilk ülkeler arasında yer aldı.
Geçtiğimiz Aralık ayında, Yemen merkezli Husilerin Hamas’ı desteklemek amacıyla uluslararası gemi taşımacılığına saldırmasının ardından Birleşik Krallık, Kızıldeniz’deki çok uluslu Refah Muhafızı Operasyonuna liderlik etmek üzere ABD’ye katıldı.
Cuma günü bu güç, Husilerin HMS Diamond ve ABD Donanması gemilerini 21 drone ve füzeyle hedef almasının ardından Husilerin askeri tesislerini vurdu.
Birleşik Krallık, Paveway IV güdümlü bombalarını iki tesise atmak için dört RAF Typhoon FGR4 kullandı; Bani’de keşif ve saldırı drone’ları fırlatmak için kullanılan bir alan ve seyir füzeleri ve drone’ları fırlatmak için kullanılan Abbs’teki hava alanı. Savunma Bakanlığı yaptığı açıklamada, “İlk göstergeler, Husilerin ticaret gemilerini tehdit etme yeteneğinin darbe aldığını gösteriyor” dedi.
Birleşik Krallık küresel olarak askeri profilini, yurt içinde ise savunma bütçesini artırıyor. Shapps, bu yıl halihazırda 50 milyar pound (63 milyar dolar) olan savunma harcamalarının mümkün olan en kısa sürede gayri safi yurtiçi hasılanın (GSYİH) yüzde 2,5’ine yükseleceğini söyledi ve diğer NATO müttefiklerine de aynı şeyi yapmaları çağrısında bulundu.
Kızıldeniz eyleminin gerekçesi küresel ticareti korumaktı.
Dünyadaki deniz trafiğinin yaklaşık yüzde 15’i, Hint Okyanusu’nu Kızıldeniz’den ayıran Bab el-Mendeb Boğazı’ndan geçiyor. Buradan Süveyş Kanalı yoluyla Avrupa’ya ulaşıyor.
En çok etkilenenler arasında Çin’den üretilen ürünleri Avrupa pazarına getiren konteyner gemileri yer alıyor.
Dünyanın en büyük konteyner gemisi operatörü Moller-Maersk, 5 Ocak’ta gemilerini Afrika’ya yönlendireceğini söylediğinde, diğer nakliyatçıları da aynısını yapmaya teşvik etti. Yönlendirme yaklaşık 10 günlük nakliye süresi ekler, maliyetleri artırır ve fiyatları şişirebilir. Maersk kararını, Husilerin 2 Ocak’ta Maersk Hangzhou’ya saldırmasının ardından verdi.
Petrol tankerleri, Orta Doğu petrolünü Avrupa rafinerilerine taşımak için Süveyş’i kullandıkları için etkilenen diğer büyük gemi kategorisi oldu. Dünya petrolünün üçte biri Yunan gemileriyle taşınıyor.
Bir Yunan tanker operatörünün danışmanı Al Jazeera’ye, isminin gizli kalmasını tercih ederek, “Yunan tanker işletmeleri, en son olaylardan çok önce, bir süredir Kızıldeniz’deki durumu izliyor” dedi. “2022’nin son çeyreğinde Yemen’de geniş çapta bildirilen olaylar, herkesi ihtiyatlı bir duruş benimseme ihtiyacı konusunda uyardı.”
Avrupa’daki herkes güç kullanımına benzer bir ihtiyaç görmedi.
Atina’daki Panteion Üniversitesi’nden uluslararası ilişkiler profesörü Angelos Syrigos, El Cezire’ye şöyle konuştu: “Bunun, BM Şartı’nın 51. Maddesi uyarınca meşru müdafaanın ne ölçüde meşru müdafaa olduğu konusunda daha geniş bir soru var.”
Makalede, “Hiçbir şey, Birleşmiş Milletler üyesi bir üyeye silahlı saldırı yapılması durumunda, doğal olan bireysel veya kolektif meşru müdafaa hakkına zarar veremez” deniyor.
“İtalya parlamento onayı ihtiyacının arkasına saklanıyor [of military force]dedi Syrigos. “Fransa ve İspanya, ‘Bunu güç kullanarak çözmek istemiyoruz çünkü bu tırmanma riski taşıyor’ diyor” dedi.
“Bu çok büyük bir sorun, diğer sebeplerin bir sonucu. [war] salgınlar. İtalya savunma bakanı Guido Crosetto, Ukrayna ve Gazze’deki mevcut çatışmalara atıfta bulunarak Reuters’e verdiği demeçte, “Şu anda üçüncü bir savaş cephesi açmak istemiyorum” dedi.
Crosetto ayrıca Ukrayna’ya Rusya ile müzakereleri başlatma çağrısında bulundu.
Artış riski kesinlikle mevcut.
Hem Hamas hem de Husiler İran tarafından silahlandırılıyor. Üçüncü bir İran vekili olan Lübnan merkezli Hizbullah da İsrail’e saldırmakla tehdit etti. İran’ın doğrudan müdahil olma riski de var.
İran, ABD yetkililerinin geçen yıl yaptırım uygulanan İran petrol kargosuna el koymasına misilleme olarak 11 Ocak’ta petrol dolu bir tankere el koydu.
Gerilimin tırmanması önemli bir askeri zorluk olabilir. İsrail ordusu, üç ayı aşkın süredir devam eden bombalama ve komando operasyonlarının ardından hâlâ Hamas’la savaşıyor. Hizbullah’ın 150.000 rokete sahip olduğu söyleniyor. Ve Husilerin hala güçlü silahları olabilir. ABD ve İngiltere’nin cezalandırıcı saldırılarından üç gün sonra ABD’ye ait bir gemiye saldırdılar.
Londra merkezli Uluslararası Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, İran’ın Husilere Sayyad ve Kudüs’e 800 km (500 mil) menzilli füzelerin yanı sıra 300 kg (660 pound) savaş başlıklı 500 km (300 mil) menzilli füzeler sağladığına inanıyordu.
IISS’den Fabian Hinz bir IISS blogunda şunları yazdı: “Husiler nakliyeye karşı kampanyalarını İsrail ile Hamas arasında devam eden çatışmalara bağlasa da silahlar, İsrail-Hamas çatışmasının Ekim 2023’te patlak vermesinden çok önce İran tarafından sağlanıyordu.” “Bu, İran’ın Husilerin gemi karşıtı yeteneklerini güçlendirmeye güçlü ve uzun vadeli odaklandığını ve İran’ın deniz baskısını Basra Körfezi ve Hürmüz Boğazı’ndan jeopolitik açıdan önemli Kızıldeniz ve Bab el-Mendeb Boğazı’na ihraç etme potansiyel girişimini gösteriyor. .”
Bununla birlikte Birleşik Krallık, ileri savunmanın diğer aktörlerin gelecekteki olası düşmanlıklarına karşı en iyi caydırıcılık olduğuna karar verdi.
Shapps, Soğuk Savaş sonrası yıllara atıfta bulunarak, “Barış temettü dönemi bitti” dedi. “Beş yıl içinde Rusya, Çin, İran ve Kuzey Kore’yi kapsayan birden fazla sahneyi izliyor olabiliriz.”
“Günümüzün dünya çapındaki çatışmalarına bakınca kendinize şunu sorun: Sayının artması mı yoksa azalması mı daha muhtemel? Sanırım hepimiz cevabı biliyoruz; muhtemelen büyüyecek.”
İngiltere denizaşırı ülkelere 36.000 asker göndermek üzere; bu, son 40 yılın en yüksek kara kuvvetleri sayısı.
Britanya hükümetinin kendisini çatışmanın ön ve merkezine koymasının başka nedenleri de olabilir.
Syrigos, “İngiltere, Orta Doğu’da hâlâ büyük bir güç olduğunu düşünüyor… aslında ‘Orada varlığımı sürdürmem ve olayları takip etmem gerekiyor, çünkü bölgeyi iyi tanıyorum’ diyor” dedi.
Ve Birleşik Krallık’ta iktidardaki Muhafazakarlar bu yıl bir genel seçimle karşı karşıya. Geçen yılın sonlarında Ipsos ve YouGov tarafından yürütülen anketler, Britanyalıların yalnızca dörtte birinin Başbakan Rishi Sunak hakkında olumlu görüşe sahip olduğunu, yarısından fazlasının ise ona olumsuz baktığını ortaya çıkardı.
İngiltere’nin Kızıldeniz’deki eyleminin Ukrayna’daki güçlü duruşu kadar popüler olup olmayacağını zaman gösterecek.
