Tünellerin bize İsrail’in yasakladığı temel malzemeleri sağladığı ve rehinelerin haksız yere hapsedilen Filistinliler olduğu Gazze’de büyüdüm.
Hayatımın çoğunu, etrafı devasa dikenli tellerle çevrili, Manhattan’dan pek de büyük olmayan bir arazi şeridinde geçirdim. Çoğu zaman açık hava hapishanesinde yaşadığımızı fark eden tek kişinin biz Gazzeliler olduğunu hissettik.
Gazze’deki yaşamı belgelemek ve dünyanın geri kalanının buranın zor durumunu ve dirençli insanlarını anlamasını sağlamak için foto muhabiri olarak kariyerimi sürdürdüm. Nispeten sakin zamanlarda ilham veren ve moral veren hikayelere odaklandım. Şiddet ve ölüm zamanlarında, sonrasını belgelemeye çalıştım; bombaların düşmesi durduktan ve dünyanın ilgisini bir kez daha kaybettikten sonra kalacak acıları ve yara izlerini.
Artık Gazze’de değilim ama yine de bu küçük, çitlerle çevrili şeritten gelen bir Filistinli olarak son birkaç haftadır bir dizi suçlayıcı mesajdan kurtulamadım. Gelen kutum Hamas hakkında soru soran mesajlarla doldu taştı. Amaçları Hamas’ı anlamak ya da 7 Ekim’de yaptıklarını neden yaptıklarını anlamak değil. Daha ziyade yaptıklarının hesabını vermemi istiyorlar.
Altı haftada 50 meslektaşımı kaybetmiş olmam ya da komşularım ve ailelerinin İsrail’in talimatıyla güneye kaçtıktan sonra İsrail hava saldırısında öldürülmüş olması önemli değil.
Her gün Gazze’de kalan ailemin hayatından endişe etmem ve onları her aramamda cevap alamayınca küçük bir panik atak geçirmem önemli değil.
İlk soru her zaman Hamas’ı kınayıp kınamadığım olmuştur. Sempati için seçmelere katılmam isteniyormuş gibi hissettim.
Her gün basında çıkan haberlerde veya “terör örgütü”nü kınayan konuşmalarda “tüneller” ve “rehineler” sözcüklerinin kullanıldığını duyuyorum.
Ancak bu sözlerin benim için çok farklı bir çağrışımı var.
Benim ve Gazze’deki Filistinliler için tüneller önemli bir altyapı haline geldi. İsrail 2007’de Gazze’ye zayıflatıcı bir kuşatma uyguladı ve işgalci bir güç olarak, Mısır’la Refah’taki geçiş de dahil olmak üzere sınır kapılarından gelebilecek her şeyi tam olarak kontrol edebildi.
Son 16 yıl boyunca İsrail yetkilileri, halkına yönelik toplu cezalandırmanın bir başka biçimi olarak keyfi olarak belirli malların şeride girmesini yasaklamaya karar verdi. Mesela 2009’da Gazze’ye makarna giremeyeceğine karar verdiler. Evet makarna.
Böylece Filistinliler makarna ve İsrail’in rastgele yasaklayacağı diğer temel maddeleri kaçırmak için tüneller kazdılar.
Yiyecek, ilaç ve yakıt, Washington DC’nin metro sisteminden muhtemelen daha fazla durağı olan ve sanırım biraz daha güvenli olan, “Metro” olarak bilinen yerden akmaya başladı.
2011 yılında ilk kızım doğduğunda 0-3 aylık kolik bebek mamasına ihtiyacım vardı ve bu mama yerel mağazalarda yoktu. Metro sayesinde birkaç kutu alabildiğim için rahatladım.
Tüneller hayatımızın o kadar değişmez bir parçası haline geldi ki, Gazze’de sahip olmadığımız bir “lüks” olarak görüldüğü için bazen Kentucky Fried Chicken’ı onlardan sipariş etmek konusunda şakalaşırdık.
Ama tünellerin sağlayamadığı, kuşatmanın bizi mahrum bıraktığı şeyler de vardı.
Uygun bir içme suyu temini bunlardan biriydi. Suyun karneye bağlanması nedeniyle çoğu zaman istediğimiz zaman duş alamıyorduk. Sonuç olarak, kesildiğinde deniz suyunu kullanmak zorunda kalmamak için küveti dolu tutmaya çalışırdık.
Çoğu zaman mahrum kaldığımız bir diğer lüks de elektrikti. Günde ortalama 4-6 saat elektriğe ulaşabiliyorduk.
Hareket özgürlüğü tünellerin yardımcı olamayacağı bir başka “ayrıcalık”tı. Hamas var olmadan çok önce bile Gazze’ye gidip gelmek çoğu insan için mümkün değildi.
17 yaşımdayken annemin Mısır’daki ailesini ziyaret etmeyi planlamıştık. Çıkışımıza izin verilmeden önce üç gün Refah sınır kapısında bekledik. Taksi şoförümüz kapıdan geçerken İsrail askerleri aniden ateş açtı. Sürücü dehşet içinde dönüp onlara durmaları için bağırdı.
Daha sonra öğle yemeği molası olduğunu öğrendik ve geçmemize izin verilmesine rağmen rahatsız edilmek istemediler. Böylece yaz planlarımız da böylece iptal oldu.
Aklımda farklı anlamlarla çınlayan bir başka kelime de “rehineler”.
Birçoğu artık ateşkes düşünülmeden önce tüm İsrailli rehinelerin serbest bırakılmasını talep ediyor. Aslında tüm kalbimle katılıyorum: Tüm sivil rehineler koşulsuz olarak ülkelerine geri gönderilmelidir. Ancak buna Filistinli rehineleri de dahil etmek gerekiyor.
Şu anda İsrail hapishanelerinde hiçbir suçlama olmaksızın süresiz olarak “idari gözaltında” tutulan 2.000’den fazla Filistinli var. Bunların çoğu çocuk, bazıları 12 yaşında.
Fiili olarak suçlananlar, mahkumiyet oranının genellikle yüzde 95’i aştığı bir askeri mahkeme tarafından yargılanıyor; bu da mahkumların muhtemelen yasal süreçlere temel erişimden veya kendilerine karşı “gizli delilleri” inceleme yeteneğinden bile yoksun olduklarını gösteriyor.
İsrail, dünyada çocukları düzenli olarak askeri mahkemede yargılayan tek ülkedir. En yaygın suç? Taş atmak. Bu “tutuklular”, kendilerini ailelerinden aniden ve vahşice alan işgalci ordunun esir tuttuğu çocuklardır.
Ne yazık ki New York veya Londra’da hiç kimse posterlere isimlerini ve yüzlerini koymuyor. İnsanlar herhangi bir suçlama olmaksızın hapsedildiklerinde ve hukuki sürece erişimleri olmadığında, tam da bu olurlar: rehineler.
Gazze’de foto muhabiri oldum çünkü oradaki yaşamın gerçekliğini, çoğu kişinin göremediği gerçeğini belgelemenin önemli olduğuna inandım.
Artık orada yaşamıyor olsam da, Filistinliler dikenli telleri aşmadan çok önce size gerçekliğimizin ne olduğunu anlatmaya çalışmasaydım, bir Filistinli şöyle dursun, bir gazeteci olarak görevimi bile yerine getirmiş olmazdım. 7 Ekim.
Bu makalede ifade edilen görüşler yazara aittir ve Al Jazeera’nin editoryal duruşunu yansıtmayabilir.
