Modi’nin on yıl önce çiftlik yardımını başlattığı köylerde o zamandan beri ölümler ve borç artışı görüldü. Ve Hindistan Başbakanı’na duyulan iyi niyet buharlaşıyor ve sert eleştirilere dönüşüyor.
Yavatmal, Hindistan – Çevresindeki herkes gibi Vithal Rathod da Narendra Modi 26 Mayıs 2014’te Hindistan’ın başbakanı olduğunda geleceğin kendisi ve köyü için neler getireceği konusunda heyecanlıydı.
Sadece iki ay önce, o yıl 20 Mart’ta Modi, ülkenin çiftçilerine yardımını başlatmak için Batı Hindistan’ın Maharashtra eyaletinin Vidarbha bölgesindeki 15.500’den fazla köy arasından 45 yaşındaki çiftçinin köyü Dabhadi’yi seçmişti. Ziyaret, o dönemde Başbakanlık koltuğuna oturan Modi’nin, Hindistan nüfusunun yüzde 65’inin tarımla uğraşan kesimine ulaşabilmesi açısından önemliydi.
Dabhadi’ye yaptığı ziyaret sırasında Modi, Rathod gibi çiftçilerle çay içmiş, köydeki çiftlikleri ziyaret etmiş ve Maharashtra eyaletinin ağırlıklı olarak kırsal ve yoksul kesimini uzun süredir rahatsız eden ölüm ve umutsuzluğa son verme sözü vermişti. Yeterli sulamanın olmayışı, değişken hava koşulları ve burada yetiştirilen başlıca ürün olan pamuğun küresel fiyatlarının dalgalanması, çiftçilerin tekrar tekrar zarara uğramasına ve kendilerini borç batağına sürüklemesine neden oldu. Ortaya çıkan hayal kırıklığı, 2001 ile 2014 yılları arasında 9.000’den fazla çiftçinin kendi canına kıymasına neden oldu.
Modi geldi ve çiftçilerin duymak istediklerini söyledi. Rathod’a ve onu dinlemek için toplanan binlerce kişiye, “Acınız, mücadeleniz ve sorunlarınız beni iyi bir şey yapmaya zorlayacak” dedi. “Kendimi bu söze bağlamak istiyorum, uzmanlarla konuşmak ve öyle çözümler bulmak istiyorum ki hiçbir yoksul çiftçi kendini öldürmek zorunda kalmayacak” dedi.
Rathod, güven içinde beş kişilik ailesinin yanına döndü ve tekrarlayan çiftlik kayıplarını geride bırakmaya çalıştı. Modi’nin konuştuğu yerden çok da uzakta olmayan bir hektarlık (2,5 dönümlük) bir çiftliği vardı.
Ancak ertesi yıl Rathod’un kayıpları arttı ve iyimserliği azaldı. 2015 yılında Rathod bir istatistik haline geldi: Bir yıl daha mahsul kaybı yaşadıktan sonra, Dabhadi köyüne giden ana yolun hemen dışındaki evinin tavanına kendini asarak 120.000 rupilik (1.440 $) borcunu aşılmaz hale getirdi.
Hayal kırıklığı yaşayan tek kişi Rathod değildi. Modi’nin ziyaretinden on yıl sonra, Hindistan başbakanı bir kez daha, bu kez üçüncü kez görevde olmak üzere yeniden seçilmek için kampanya yürütürken, Modi’nin verdiği söz suya düşmüş gibi görünüyor.
Bu muhabirin elde ettiği veriler, Modi’nin iktidarda olduğu on yılda bölgedeki çiftçi intiharlarının sayısının, şu anda muhalefette olan Kongre partisinin ülkeyi yönettiği önceki 10 yılla karşılaştırıldığında arttığını gösteriyor.
Ocak 2004 ile Aralık 2014 arasında 9.671 çiftçi intihar sonucu öldü. Ülkenin intiharlardan en çok etkilenen beş bölgesinin idaresini denetleyen Vidarbha’daki Amravati Tümen Komiserliği’nden toplanan bilgilere göre bu sayı Ocak 2015’ten Aralık 2023’e kadar 10.122’ye yükseldi: Amravati, Yavatmal, Buldhana, Akola ve Washim. Modi yönetimindeki bölgede çiftçi intiharlarının gerçek sayısı, Başbakan’ın Mayıs 2014’te iktidara gelmesinden bu yana daha da yüksek.
Ortalama olarak, 2004 ile 2014 yılları arasında bu bölgede çiftçiler tarafından her yıl ortalama 879 intihar ölümü kaydediliyor. 2015’ten bu yana bu sayı her yıl ortalama 1.125 intihara yükseldi; yani her gün üç çiftçi hayatını kaybediyor.
Modi’nin Bharatiya Janata Partisi’nin (BJP) son on yılın büyük bölümünde yerel olarak iktidarda olduğu ve aynı zamanda ülkenin tarım krizinin sinir merkezi olarak hizmet ettiği ülkenin en zengin eyaleti Maharashtra’daki paradoks, son on yılda daha da derinleşti.
Şimdi, Hindistan’da ulusal seçimler yaklaşırken, yerine getirilmeyen sözlere duyulan öfke, 26 Nisan Cuma günü oylanacak olan bölgedeki çiftçi kesimlerinde görülüyor.
Hiçbir yerde Dabhadi’den başka bir yer yok.
Hiçbir yere gitmeyen planlar
Rathod ailesinde, evin geçimini sağlayan asıl kişinin intiharından dokuz yıl sonra, Modi hükümetinin kendilerininki gibi çiftçi ailelerine fayda sağlamayı amaçlayan planlarına rağmen ailenin mücadeleleri sabit kaldı.
Rathod’un oğlu 25 yaşındaki Rameshwar, babasının ölümünden sonra eğitimini bırakmak zorunda kaldı. Rameshwar ise babasının yaptığını yapıyor; bir hektarlık çiftliklerinden en iyi şekilde yararlanırken bir yandan da borç batağına saplanıyor.
Geçen yıl çiftliğinde pamuk ekmişti ama beklenmedik bir şekilde şiddetli yağışlar mahsullerini silip süpürmüştü. “40 cental bekliyordum [4 tonnes] pamuk ürünleri aldı, ancak sonunda yalnızca 5 kental aldı [500kg or 1,100 pounds]Rameshwar, babasının kendini astığı odanın dışında duruyor diyor.
Modi hükümetinin amiral gemisi planı olan Pradhan Mantri Fasal Bima Yojana’ya (PMFBY), çiftçilerin bu tür kayıplarını telafi etmeyi amaçlayan bir ürün sigortası planına başvurdu. Girişimin web sitesine göre, planın amacı “mahsulün başarısız olmasına karşı kapsamlı bir sigorta sağlamak ve böylece çiftçilerin gelirinin istikrara kavuşturulmasına yardımcı olmaktır”.
Zarfın arkası ona kayıplarının 235.000 rupiye (2.815 $) yakın olduğunu gösterdi. Sigorta parası için başvurdu ancak yalnızca 10.000 rupi (120 $) aldı; bu miktar, yerel yetkililerin çiftliğinin uğradığı hasara ilişkin tahminlerine göre belirlendi.
Cesur bir yüz ifadesiyle ektiği bir sonraki ürünün, yani buğdayın, kayıplarını telafi etmesine yardımcı olabileceğini umuyordu. Ancak bu yılın mart ayında bölgede yaşanan dolu, mahsulün neredeyse yarısını yok etti. PMFBY kapsamında bir kez daha tazminat başvurusunda bulundu. Bir ay sonra Rameshwar hâlâ bekliyor.
Babası gibi Rameshwar’ın da artık yüksek borçları var. Babası Modi’den etkilenmişti ama kendisi öyle değildi. Rameshwar bu anketlerde muhalefet partilerini destekleyecek.
Köyündeki pek çok kişi de benzer duyguların tersine döndüğünü yaşadı.
Kalbin değişimi
Dabhadi’nin eski köy muhtarı Narendra Dabhane, köydeki evinin avlusunda otururken “Modi’den o kadar büyülenmişti ki onu eleştirenleri azarlardım” diyor.
Dabhane utangaç bir gülümsemeyle, “İnsanlara o, Allah’ın bize yardım etmesi için gönderdiği bir adam olduğunu söylerdim” diyor. “Başbakanın böylesine vurgulu vaatlerde bulunmasının ardından köyümüzün bir cennete dönüşeceğini düşünmeye devam ettim.”
Ancak Modi’nin iktidara gelmesinden birkaç ay sonra Dabhane ihanete uğradığını hissetmeye başladı.
Modi, konuşmasında devrim niteliğinde görünen bir fikir önermişti; “çiftlikten elyafa, kumaştan modaya ve yabancıya 5F formülü” dediği şey, pamuk ürünlerinin tam burada hazır giyime dönüştürülebileceği fikriydi. Vidarbha’da. Sonuçta fabrikalar kurulacak, böylece çiftçilerin çocukları istihdam edilebilecekti. Giysiler daha sonra dünyanın dört bir yanına ihraç edilecek. Dabhadi’nin satıldığı rüya buydu.
Bunların hiçbiri olmadı. Dabhane bu tür tedarik zincirlerinin geliştirildiğinden haberdar değil; her iki oğlu da iş bulmak için komşu ilçelere göç etmek zorunda kaldı.
Geçen yıl Dabhane, köyün hemen dışındaki 1,2 hektarlık (3 dönüm) çiftliğinde pamuk ekiyordu. Mahsulünün büyük bir kısmı yağmurlar nedeniyle zarar gördü ve geri kalanı pamuğun beşte biri başına 6.800 rupi (100 kilo başına 81 dolar) fiyatla satıldı. Kazancının “10 yıl önce pamuğumdan elde ettiğimden daha az” olduğunu söyledi.
Hükümet verileri, orta elyaflı pamuk için devlet tarafından zorunlu kılınan destek fiyatının 2015-16’da 3.800 rupi’den (46 $) 2024-25’te 6.620 rupiye (79 $) kadar yüzde 74 arttığını gösteriyor.
Ancak pek çok çiftçi, tüccarların bu fiyatlara nadiren kulak verdiğinde ısrar ediyor. Dabhane ise bu verinin ortaya koymadığına işaret ediyor.
“Çiftliğe giden tüm girdiler aşırı derecede pahalı hale geldi” dedi. “Bize 500 rupiye mal olan bir torba gübre [$6] 10 yıl önce şimdi neredeyse 1.700 rupi [$20]dedi. “Biz de ödüyoruz” [Modi government-introduced] Tarım ilaçlarından traktörlere kadar her şeyde Mal ve Hizmet Vergisi var” dedi.
Rathod gibi Dabhane de son birkaç ayda kötü hava koşulları nedeniyle pamuk ve buğday mahsullerinin yetişmemesi nedeniyle iki kez ağır kayıplar yaşadı. Ancak en azından 10.000 rupi alan Rathod’un aksine Dabhane’nin hiçbir şey almadığını söyledi.
Bütün bunlar, Şubat 2016’da Modi’nin çiftçilerin gelirlerinin 2022 yılına kadar “iki katına çıkacağını” “hayal ettiğini” söylemesine rağmen Dabhane gibi çiftçilerin gerçek gelirlerinin daraldığını görmeleri anlamına geliyordu.
Bir Modi destekçisinden Dabhane artık sert bir eleştirmene dönüştü. Bu yılın Şubat ayında Modi, Dabhadi’nin düştüğü Yavatmal ilçesini ziyaret ettiğinde, Dabhane ve birkaç kişi daha, Modi’nin 2014’te köyde yaptığı konuşmada kendilerine verdiği 16 sözün listelendiği pankartlar astı.
Modi’nin ünlü Chai Pe Charcha (Chai Üzerinden Sohbetler) kampanyasına yanıt olarak, “O gün siyah çay bile yaptık” diyor gülerek. Gençliğinde tren istasyonunda çay veya chai sattığını söyleyen Modi, 2014 seçim kampanyası sırasında bu mütevazi başlangıçların altını çizmek için kampanya etkinliklerine bardak çay eşliğinde yardımcı oldu. Yerel polisin onu protesto nedeniyle tutukladığını ve Modi gittikten sonra serbest bıraktığını söyledi.
Kriz sadece Dabhane gibi küçük çiftçileri değil, aynı zamanda iddialı olan ve çiftçiliği daha sürdürülebilir bir geçim kaynağı haline getirmeye çalışan birçok çiftçiyi de etkiledi.
43 yaşındaki Prithviraj Pawar’ın iki hektarlık (beş dönüm) arazisi var ve soya fasulyesi ve buğday gibi mahsulleri yetiştirebilmek için altı hektarlık (15 dönümlük) bir arazi daha kiraladı. Geçtiğimiz yıl, Pawar’ın iki hektarlık soya fasulyesi ekimi ciddi kayıplara uğradı; verimi beklenen 25 kentalden yalnızca 12 kental’e düştü ve kaybı 60.000 rupinin (720 $) üzerindeydi. “Sigorta planı bana yalnızca 11.000 rupi verdi [$132]Giderlerimi uzaktan bile karşılamayan zararlarımı bir kenara bırakın.”
Pawar’ın Modi ile benzersiz bir bağı var; şu anda Modi’nin 2014 etkinliğini düzenlediği çiftliği kiralayarak yetiştiriyor. Ancak bu yıl çiftlik çoğunlukla kuru ve Mart ayında Rameshwar’ın mahsulünü de yok eden dolu fırtınası nedeniyle buğday mahsulü bodur kaldı.
Bu tür yaşanmış deneyimler ve Modi hükümetinin çiftçilerle ilişkilerdeki inişli çıkışlı sicili (2020’de Hindistan tarımını düzenlemek için üç tartışmalı yeni yasanın getirilmesinden, protestocu çiftçilere karşı tekrarlanan polis şiddeti örneklerine kadar) Vidarbha’daki pek çok kişinin hükümetin niyetine karşı temkinli davranmasına neden oldu. .
Modi ise defalarca bölgedeki çiftçi topluluğuna ulaşmaya çalıştı. Kendisi, 19 Nisan’da komşu Wardha bölgesinde de dahil olmak üzere bölgede halihazırda üç halka açık toplantı düzenledi ve bildirildiğine göre “çiftçilerin ülkede karşı karşıya kaldığı uzun süredir devam eden zorluklardan” muhalefetteki Kongre’yi sorumlu tuttu.
Ancak Dabhane ve Rathod gibi pek çok kişi ve bölgedeki diğerleri hâlâ ikna olmamış ve kırgın. Onlara göre yeni konuşmalar eski ihanetleri ortadan kaldırmayacak.
