Centrilobular amfizem, centriacinar amfizem ile aynı şey midir?

Centrilobular amfizem veya centriacinar amfizem, uzun süreli, ilerleyici bir akciğer hastalığıdır. Bir tür kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH) olarak kabul edilir.

Centrilobular amfizem öncelikle akciğerlerin üst loblarını etkiler. Solunum yollarınızdaki hasar ile karakterizedir. Bronşiyoller olarak bilinen bu geçiş yolları, ağzınızdan ve burnunuzdan akciğerlerinize hava akışı sağlar.

Hasar tipik olarak akciğerlerinizin merkezinde başlar ve yavaş yavaş dışa doğru yayılır.

Durum tipik olarak sigara içen veya sigara içen insanları etkiler. Kömür işçilerinin pnömokonyozu (CWP) olan insanlar da risk altındadır.

Santrilobüler amfizemin belirtileri nelerdir?

Santrilobüler amfizem belirtileri şunları içerir:

  • hırıltılı
  • göğüste sıkışma
  • günlük görevleri yerine getirirken nefes darlığı (dispne)
  • kronik öksürük
  • balgam veya balgam olarak da adlandırılan aşırı mukus üretmek
  • yorgunluk
  • dudak ve tırnak yataklarının maviliği

Bu semptomlar durum ilerledikçe kötüleşebilir. Akciğer fonksiyonu, santrilobüler amfizemin 1. evresinde yüzde 80'in üzerinde, hastalığın ileri evrelerinde yüzde 30'un altına düşecektir. Centrilobular amfizeme sıklıkla kronik bronşit eşlik eder.

Daha fazla bilgi edinin: Kronik bronşiti anlama »

Santrilobüler amfizeme ne sebep olur?

Sigara, santrilobüler amfizemin ana nedenidir. Sigara içmek, tüm KOAH vakalarının yüzde 85 ila 90'ına neden olur.

Sigaralar tarafından salınan toksik kimyasallar:

  • akciğerleri tahriş ve zayıflatır
  • solunum yollarını daralt
  • akciğerlerin hava keselerini (alveolleri) yok et
  • iltihaplanmaya neden olmak

Bu etkiler, kömür tozu gibi toksik dumanları sıklıkla solursanız da ortaya çıkabilir. Bu yüzden santriflobüler amfizem CWP ile görülebilir.

Kirliliğe ve ikinci el dumana şiddetli maruz kalma da santrilobüler amfizeme yol açabilir.

Santrilobüler amfizem için risk faktörleri

Santrilobüler amfizem için risk faktörleri yaşla birlikte artar. Bu faktörler şunları içerir:

Sigara içmek: Sigara içenler santrilobüler amfizem için en yüksek risk altındadır. Bununla birlikte, pipo ve puro içen insanlar da durumu geliştirebilir. Hastalığı geliştirme riskiniz ne kadar ve ne kadar tütün içtiğinize bağlıdır.

Duman veya tozlara işle ilgili maruz kalma: Kömür madencileri, soludukları kömür tozu nedeniyle santrilobüler amfizem geliştirebilirler. Bu aynı zamanda tahıl, pamuk veya tahtadan dumanı teneffüs eden çalışanlar için de geçerlidir. Bu tür maruz kalma, sigara içme bileşikleriyle birleştiğinde hastalığı geliştirme olasılığınız vardır.

İkinci el duman veya hava kirliliği ile temas: İkinci el sigara, puro veya pipo dumanına sürekli maruz kalmak, santrilobüler amfizem riskinizi artırabilir. Isıtma dumanı veya araba egzozu da dahil olmak üzere hava kirleticilerine sık sık maruz kalmak da duruma neden olabilir.

Centrilobular amfizem geliştiren kişiler aşağıdakiler için daha yüksek risk altındadır:

İflas etmiş akciğer: Bu aynı zamanda pnömotoraks olarak da bilinir. Çöken bir akciğer, amfizemin ileri evrelerinde insanlar için hayatı tehdit edebilecek nadir, ancak ciddi bir durumdur.

Akciğerlerde büyük delikler: Akciğerlerdeki bül olarak bilinen delikler, akciğerin yarısı kadar büyük olabilir. Dev bül, akciğer genişlemesi için kullanılabilir alanı azaltabilir ve aynı zamanda akciğerinizin çökme riskini artırabilir.

Kalp sorunları: Amfizem mevcut olduğunda akciğerleri ve kalbi bağlayan arterlerde basınç oluşur. Bu kalbin şişmesine ve bozulmasına neden olabilir.

Santrilobüler amfizem nasıl teşhis edilir?

Doktorunuz sigara ve iş geçmişinizi değerlendirip belirli testler yaparak santrilobüler amfizemi teşhis edecektir.

Görüntüleme

Doktorunuz, akciğerlerinizin genişleyip genişlemediğini veya başka bir fiziksel semptom geliştirip geliştirmediğinizi görmek için bir göğüs röntgeni isteyebilir. BT taraması ayrıca KOAH ile ilişkili genişlemiş atardamarlar gibi fiziksel değişiklikleri de tanımlayabilir.

Oksijen seviyeleri

Kanınızdaki oksijen seviyelerini ölçmek için doktorunuz noninvaziv nabız oksimetre testi yapabilir. Bunu yapmak için, parmağınıza veya kulak lobunuza prob adı verilen klips benzeri bir cihaz yerleştireceklerdir. Prob, kanınızda ne kadar oksijen bulunduğunu belirlemek için ışık kullanır.

Bazı durumlarda, bir arteriyel kan gazı (ABG) testi gerekebilir. AGB küçük bir kan örneği gerektirir. Bu kan bileğinizdeki, kolunuzdaki veya kasıklarınızdaki bir arterden alınabilir.

Akciğer fonksiyonu

Akciğer fonksiyon testleri aynı zamanda solunum fonksiyon testleri olarak da bilinir. Bu testler akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığını belirlemeye yardımcı olur. Bunu yapmak için iki yöntem vardır: spirometri ve pletismografi.

Spirometride, doktorunuz bir ağızlığa bağlı küçük bir cihaz olan bir spirometre kullanacaktır. Bu, akciğerlerinizden ne kadar hava çıkarabileceğinizi ve ne kadar hızlı dışarı atabileceğinizi ölçecektir.

Pletismografide, doktorunuz telefon kulübesine benzer hava geçirmez bir kutu içinde oturmanızı veya ayakta durmanızı sağlayacaktır. Bu standa pletismograf denir. İçeri girdikten sonra, bir ağızlık içine nefes alacaksınız. Bu, doktorunuza akciğerlerinizde ne kadar hava olduğunu gösterebilir.

Centrilobular amfizem tedavisi

Tedaviniz semptomlarınızın şiddetine ve akciğerlerinizin ne kadar iyi çalıştığına bağlı olacaktır.

Santrilobüler amfizem için bir tedavi olmasa da, semptomlarınızı yönetmeye, komplikasyonları önlemeye ve hastalığın ilerlemesini yavaşlatmaya yardımcı olabilecek tedaviler vardır.

Beta-agonistler

Tedavi genellikle inhale beta-agonistleri içerir. Bu ilaç bazı semptomları hafifletebilir ve daha iyi nefes almanıza yardımcı olabilir.

En yaygın kısa etkili beta-agonist, astım semptomları için hızlı bir rahatlama sağlayan bir albuterol inhaleridir.

Uzun etkili beta-agonistler arasında salmeterol (Serevent) ve formoterol (Foradil) bulunur. Bunlar genellikle astım ve KOAH'ı önlemek ve yönetmek için kullanılan inhalatörlerde birincil bileşenlerdir.

Antikolinerjikler

İnhale antikolinerjikler başka bir tedavi türüdür. Bu ilaç, iskelet kası kasılmasına neden olan ve endokrin sistemi düzenleyen bir nörotransmitter olan asetilkolini bloke eder.

Kısa etkili antikolinerjikler ipratropium içerir.

Formoterol uzun etkili bir beta2-agonistidir (LABA). Genellikle inhale bir kortikosteroid ile eşleştirilir. Astım veya KOAH için tek tedavi olarak bir LABA kullanmak iyi bir fikir değildir.

Ipratropium, genellikle albuterol ile eşleştirilmiş kısa etkili bir antikolinerjiktir. Albuterol kısa etkili bir beta2-agonistidir.

Tiotropium (Spiriva) gibi uzun etkili antikolinerjikler tedavi seçenekleri olarak daha yaygın hale gelmektedir.

Diğer tedavi seçenekleri

Uzun etkili bir fosfodiesteraz-4 (PDE4) inhibitörü olan Roflumilast (Daliresp) piyasada daha yenidir. Akciğerlerdeki alevlenmeleri ve iltihabı azaltmaya yardımcı olduğu gösterilmiştir. Bununla birlikte, ilacın akciğer fonksiyonunu iyileştirdiği kanıtlanmamıştır.

Ek tedavi seçenekleri şunları içerir:

  • Zorlu nefes almaya yardımcı olmak için oksijen tedavisi
  • enfeksiyonları önlemek için grip aşısı ve zatürree
  • solunum yolu enfeksiyonlarıyla mücadele için antibiyotikler
  • hasarının ilerlemesini yavaşlatmak için protein tedavisi
  • cerrahi veya akciğer nakli

İnhale steroidler de bir seçenektir. İnhale steroidler zamanla bazı yan etkilere neden olabilir. Bunlar şunları içerebilir:

  • gözde yüksek tansiyon (oküler hipertansiyon)
  • katarakt
  • diyabet
  • zayıflamış kemikler

Kullanabileceğiniz özel tedavi seçenekleri hakkında doktorunuzla konuşun. Doktorunuz her tedavinin potansiyel risklerini ve faydalarını anlamanıza yardımcı olabilir.

Daha fazla bilgi edinin: Amfizem tedavilerini anlama »

Görünüm

Santrilobüler amfizem için bir tedavi olmamasına rağmen, belirtilerinizi yönetmenize yardımcı olabilecek birçok tedavi seçeneği vardır.

Durum ilerledikçe yaşam beklentisi kısalabilir. Hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için hemen bir tedavi rejimi başlatmak önemlidir.

Sigara içiyorsanız, bırakmak semptomlarınızı azaltmanıza ve daha fazla hasar riskinizi azaltmanıza yardımcı olabilir. Diğer zararlı kimyasallara maruz kalmanızı azaltmak da çok önemlidir.

Centrilobular amfizem önlenebilir mi?

Centrilobular amfizem kesinlikle önlenebilir. Bu duruma genellikle kontrolünüzde olan dış faktörler neden olur. Örneğin, sigara içmekten kaçınmak veya sigarayı bırakmak bu durumu geliştirme riskinizi büyük ölçüde azaltır.

Maruziyetinizi toz veya dumanla sınırlandırmaya çalışın. İş yerinde bu kirleticilere maruz kalırsanız, işvereninizle ağzınıza koruyucu maske takılması hakkında konuşun.

Okumaya devam et: KOAH ve amfizem: Fark var mı? »